رشته مهندسی تاسیسات ، یکی از زیرشاخه‌های رشته مکانیک محسوب می‌شود و چند سالی است که در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود. وقتی درباره کورس‌های درسی و اهداف این رشته سؤال می‌کنیم، اغلب با این پاسخ روبرو می‌شویم که این رشته بیشتر درمورد سرمایش و گرمایش و چگونگی کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌های مسکونی و تجاری بحث و پژوهش می‌کند. اما استفاده از چنین تخصصی در عمل کجا به کار می‌آید و صنعت ساختمان تا چه حد از تخصص این مهندسین بهره می‌برد؟ پادیرگستر در یکی از پروژه‌های ساختمانی مدیریت پیمان خودش از تخصص مهندسین تاسیسات بهره برده است که موضوع جالبی را در برمی‌گیرد.
رشته مهندسی تاسیسات ، در داشتن کارگاه و آزمایشگاه سرآمد تمام رشته‌های مکانیک است و می‌توان آن را تا حد زیادی نزدیک به رشته مهندسی سیالات دانست. یک مهندس تاسیسات می‌تواند تنها با دانستن ابعاد یک اتاق و اندازه پنجره‌های آن، تعداد دقیق پره‌های شوفاژی که در آن اتاق باید نصب شود را به شما بگوید. این تخصص برای اتاق‌ها و ساختمان‌های کوچک، معمولاً براساس تجربه قابل انجام است. اما وقتی با ساختمان بزرگی مانند پروژه ویلایی مهرشهر روبرو هستیم کاملاً متفاوت خواهد بود.
در این پروژه ویلایی عظیم، نه تنها نقشه ساختمان و برخی از اتاق‌ها ، کاملاً با استانداردهای ذهنی ما متفاوت است، بلکه طراحی خاص آن باعث می‌شود تا سیستم‌های حرارتی و برودتی آن به شکلی کاملاً متفاوت از یک خانه معمولی طراحی شوند. به عنوان مثال برخی از اتاق‌های این پروژه، سقفی با 8 متر ارتفاع دارند یا ارتفاع سقف گنبدی شکل پذیرایی این سازه، بیش از 19 متر است.
شرکت پادیرگستر برای گرم و سرد کردن چنین سازه‌ای از روش‌های بسیار مدرنی بهره برده است. به عنوان مثال بحث عایق بودن محیط خانه نسبت به حرارت، یکی از دغدغه‌های اصلی ما برای تأمین انرژی این خانه بود تا اطمینان پیدا کنیم، کمترین اتلاف انرژی را برای این خانه بزرگ داشته باشیم. طبیعتاً برای خانه‌ای در این اندازه، مقدار اتلاف انرژی می‌تواند بسیار دردسرساز و پرهزینه باشد و می‌بایست تا حد امکان از اتلاف آن جلوگیری کرد.
یکی از راه‌کارهای جالب مهندسی تاسیسات برای پادیرگستر به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی، استفاده از فن‌های جداگانه‌ای برای سیرکوله کردن هوای گرم و سرد در زیر سقف گنبدی شکل و کف پذیرایی ساختمان بود که با پیشنهاد مالک این ساختمان انجام شد. به این ترتیب که با محاسبات دقیقی که مهندس تاسیسات شرکت درباره چرخش دما در این ساختمان ارائه داد، توانستیم روشی را ابداع کنیم تا همواره از تجمع گرما در زیر سقف ساختمان جلوگیری کرده و گرمای تجمیع شده در این محدوده را با استفاده از فن‌های و کانال‌کشی مخصوصی که برای آن انجام دادیم، به پایین ساختمان انتقال دهیم.
به این ترتیب همواره در فصل‌های سرد سال که فن‌کوئل‌های ساختمان در حال گرم کردن ساختمان هستند، این گرمای منتقل شده از زیر سقف به بخش‌های پایین ساختمان می‌تواند تا حد بسیار زیادی در مصرف انرژی و هم‌دما کردن دمای هوا در تمام فضای داخل خانه تأثیر داشته باشد.
از سوی دیگر در فصل‌های گرم نیز این فن‌های می‌توانند در جهت عکس کار کنند و هوای خنک را از پایین‌ترین سطح خانه به سمت سقف بفرستند تا دمای مطبوع در سرتاسر خانه احساس شود.
محاسبات مربوط به تعداد دهانه و اندازه کانال‌ها، فن‌هایی که باید در هر کدام از کانال‌ها به کار گرفته شود و سرعت و نحوه کنترل آن‌ها، تماماً جزو تخصص‌های یک مهندسی تاسیسات است. اطمینان داریم، روش‌های خلاقانه‌ای که امروز توسط شرکت‌های مهندسی مانند پادیرگستر در زمینه کنترل مصرف انرژی به کار گرفته می‌شود، به زودی با تخصص همین مهندسین، در تمامی ساختمان‌های مدرنی که در کشورمان ساخته می‌شود به کار گرفته خواهد شد و از این بابت به این مهندسین افتخار می‌کنیم.
منبع: وبلاگ پادیر گستر
