در مورد ژاکت بتنی باید گفت که امروز روش‌های مختلفی برای مقاوم سازی و تقویت سازه‌های بتنی وجود دارد. هر یک از روش‌های دارای مزایا ، معایب و محدودیت‌هایی می‌باشند. از جمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در انتخاب روش تعمیر می‌توان به ابعاد و محدودیت‌های ابعادی در روش تعمیر ، محدودیت‌های معماری ، محدودیت‌ها افزایش باربری ، محدودیت‌های زمانی ، محدودیت‌های بهره‌برداری اشاره کرد.
برخی از انواع روش‌های مقاوم سازی ستون و سازه‌های بتنی به شرح ذیل می‌باشد :
• استفاده از الیاف FRP
• ژاکت بتنی
• ژاکلت فلزی
• افزایش ابعاد عضو باربر
• افزایش ظرفیت برابر بستر (مقاوم سازی فونداسیون)
• افزایش دیوارهای برشی
• افزایش اعضا باربر و کاهش بار وارده به عضو باربر
لازم به ذکر است در پاره‌ای موارد ممکن است عملیات مقاوم سازی به‌صورت هم‌زمان با فرآیند ترمیم و تعمیر انجام شود تا سازه موجود ابتدا به شرایط قابل بهره‌برداری رسید و سپس ظرفیت‌های آن ارتقاء داده شود.
مقاوم سازی ستون با استفاده از روكش بتنی (Concrete jacket)
روكش بتنی شامل لایه‌ای از بتن، میلگردهای طولی و خاموت های بسته می‌باشد. روكش بتنی مقاومت خمشی و برشی ستون را افزایش می‌دهد و افزایش شکل‌پذیری ستون در این حالت كاملاً مشهود است.
روكش بتن آرمه در مواردی كه میزان شدت آسیب‌های وارده به ستون زیاد باشد و یا ستون از ظرفیت كافی در برابر نیروهای جانبی برخوردار نباشد، بكار گرفته می‌شود. روكش بتنی بسته به شرایط می‌تواند دور تا دور ستون و یا در یك وجه آن اجرا شود.مناسب بودن طرح روكش بتنی به پیوستگی آن با عضو بستگی دارد. اگر ضخامت روكش بتنی كم باشد، افزایش سختی در ستون مقاوم سازی شده محسوس نیست. روكش بتنی باعث افزایش ابعاد ستون می‌گردد كه علاوه بر مسائل معماری، وزن ساختمان را نیز افزایش می‌دهد. روكش بتن آرمه در مواردی كه میزان شدت آسیب‌های وارده به ستون زیاد باشد و یا ستون از ظرفیت كافی در برابر نیروهای جانبی برخوردار نباشد، بكار گرفته می‌شود.
روكش بتنی بسته به شرایط استفاده، می‌تواند دور تا دور ستون و یا در یك وجه آن اجرا شود. مناسب بودن طرح روكش بتنی به پیوستگی آن با عضو بستگی دارد. اگر ضخامت روكش بتنی كم باشد، افزایش سختی در ستون مقاوم سازی شده محسوس نمی‌باشد. روكش بتنی باعث افزایش ابعاد ستون می‌گردد كه علاوه بر مسائل معماری، وزن ساختمان را نیز افزایش می‌دهد.
مزایای استفاده از ژاکت بتنی
• امکان اصلاح هم‌زمان کلیه مشکلات سختی و مقاومتی در قاب‌های بتنی
• اصلاح اتصالات در قاب‌ها
• امکان اصلاح باربری ثقلی ستون‌ها
• سهولت ایجاد پیوستگی بین اعضا
• عدم نیاز به پوشش ضد حریق
• دخالت ناچیز در معمار
معایب استفاده از ژاکت بتنی
• افزایش وزن قابل‌توجه در سازه
• افزایش ابعاد تیر و ستون‌ها و کاهش فضای مفید
• زمان زیاد برای اجرای طرح
• هزینه نسبتاً زیاد
• نیاز به قالب‌بندی و عملیات اجرایی متعدد
مقاوم سازی ستون‌ها با استفاده از روكش فولادی (steel jacket)
محصور نمودن ستون‌های بتنی با پوشش فولادی (روكش فولادی) از دیگر روش‌های بهسازی لرزه‌ای ستون‌های بتنی می‌باشد. در این روش، افزایش ناچیزی در ابعاد و وزن ستون به وجود می‌آید. مؤثر بودن این روش منوط به سختی مناسب روكش در برابر تغییر شکل‌های جانبی بتن می‌باشد. ورق‌های فولادی روكش در تمامی طول خود به هم جوش می‌شوند و فضای اندك بین روكش و ستون توسط ملاط منبسط شونده پر می‌گردد. برای بهبود عملكرد مجموعه می‌توان از كاشت میلگرد برای انتقال برش بین ورق و بتن استفاده نمود.
معایب و مزایای مقاوم سازی و تقویت ستون بتنی با ژاکت فولادی steel jacket
روكش فولادی یا steel jacket مقاومت برشی و تا حدودی دورگیری ستون را افزایش می‌دهد. در صورت عدم پیوستگی بین روکش‌های فولادی ستون در طبقات مختلف، ظرفیت نیروی محوری ستون افزایش نمی‌یابد. تا زمانی كه نتوان ورق‌های روكش فولادی را به فونداسیون متصل كرد و پیوستگی بین روكش فولادی طبقات مختلف را از میان دال ایجاد نمود، مقاومت خمشی ستون افزایش نمی‌یابد.
منبع: وبلاگ پادیر گستر
